SumiE: achtergrond en beleving

SumiE zit qua sfeer in de Zen hoek. Monniken cultiveerden deze vorm van schilderen in China rond 2500 voor Chr. en pas rond 1200 na chr. waaide deze bijzondere schildervorm over naar Japan.

Waar de Chinese richting redelijk uitbundig is in lijnen, kleuren en details, ontwikkelde zich de Japanse tak tot juist een vrij sober gebruik ervan.  

Wat in beide richtingen overeen komt en steeds behouden is gebleven, is de traditionele uitvoering van het "ambacht". 

De inkt waarmee gewerkt wordt, komt niet uit een flesje maar wordt zelf gewreven van een inktstaaf die bestaat uit lamperoet en plantenresten, overgoten met hars. Dit inktwrijven vraagt tijd, en dient het oproepen van innerlijke rust. Het maakt het mogelijk de focus volledig bij het onderwerp te leggen en zo de dagelijkse beslommeringen ver naar de achtergrond te brengen.

Eenmaal inkt aangemaakt wordt het onderwerp in weinig penseelstreken, maar trefzeker en zonder aarzeling, op ambachtelijk gemaakt rijstpapier gezet.

SumiE wordt in relatieve stilte uitgevoerd. Hoogstens wat rustgevende klanken zoals die van Chinese harp of een bamboefluit begeleiden de schilder tijdens het schilderen, zodat deze zich blijvend kan concentreren op het onderwerp. Een verkeerd gezette lijn is immers niet meer te verbeteren en correcties blijf je altijd zien!  

Penseelstreken kunnen zelfs worden uitgevoerd onder controle van de ademhaling. De SumiE sessie kan worden voorafgegaan door een korte meditatie, gericht op het onderwerp. Door deze bijzondere entourage voelt SumiE als een beslist rustgevend gebeuren voor de geest; soms wordt het daarom ook wel "Zen schilderen" genoemd.   

Het gejaagde en drukke bestaan van velen staat haaks op de rust en tijdloosheid die van SumiE beoefenaars gevraagd wordt. Juist dáár kan de meerwaarde liggen van deze unieke schildertechniek. Een SumiE schildering móet je met volledige aandacht maken, anders gaat het niet. En dat betekent dús: al het andere wat speelt even parkeren.

Een van de eerste vragen die ik vaak krijg als ik met mensen aan de slag ga die nog nooit SumiE beoefenden is: 'dat duurt zo lang met die inkt; kan ik niet sneller beginnen, met inkt uit een flesje of zo, in plaats van zelf die inkt te moeten wrijven?' Nee dus😃.  Er bestaat wel vloeibare inkt in een flesje, maar door op een dergelijke wijze, dus 'effe snel, snel', met de schildering te starten ga je voorbij aan het meest essentiele en traditionele onderdeel van de SumiE schildering, namelijk verdieping in het onderwerp, leegmaken van het hoofd en concentratie op het zijn. Juist dát tilt SumiE boven de andere penseeltechnieken uit en maakt het tot de bijzondere, speciale en helende schildervorm maakt die het is....

De nu volgende opmerking is misschien een vreemde eend in de bijt in deze site. Toch wil ik het niet onvermeld laten: SumiE is -naar mijn bescheiden mening- in staat je zienswijze op je omgeving en je levenshouding te veranderen. Omdat je steeds bezig bent met het zoeken naar die essentie in je onderwerp en streeft naar het schilderen van 'de kern' zonder verdere franje, kan het zomaar gebeuren dat door SumiE langzaam maar zeker je visie op allerlei zaken verandert. Dat kan zich uiten in 'ontspullen': je huis voelt steeds meer 'te vol' en je krijgt het idee óm te komen in 'dingen'. Beeldjes, vaasjes, schaaltjes, overal staat of hangt wat...... terwijl je juist ruimte wil, leegte.... kunnen ademen. Dus ga je ruimen. Maar het kan ook best in je systeem gaan zitten: je kunt een andere houding tegenover levensvraagstukken ontwikkelen. Je merkt bijvoorbeeld dat wollig gepraat, om de hete brij heen draaien, het beestje niet bij de naam noemen, al dat wazige gedoe, je hindert. Ook in je levenshouding zoek je immers steeds die alles bepalende essentie: gecompliceerde problematiek ontdoe je, zoals een ui, langzaam maar zeker steeds verder van alle overbodige lagen om uit te komen bij... het hart. De kern. Dáár moet je zijn en daar wíl je ook zijn. Je gaat intensiever naar dingen kijken en met meer respect. En dat alles door 'slechts' een schildertechniek.....;-)